تاریخچه آرایش (بخش اول)
برای قرنها، زنان از آرایش استفاده میکردند. تغییرات بسیاری در نحوه استفاده از آرایش، موادی که برای آن استفاده میشده و افرادی که به آرایش میپرداختند، به وجود آمده است. هزاران سال است که انسانها از لوازم آرایشی استفاده میکنند. اکثر مردم در سراسر جهان، از جمله مردان، زنان، جوان و پیر، برای حفظ ظاهر خود به آرایش میپردازند. اگرچه لوازم آرایشی همواره تولید شدهاند، اما سیاست نیز وارد این عرصه شده است. در طول زمان، آرایش مورد بیزاری برخی گروهها قرار گرفته است.
کتاب مقدس ارمیا، لوازم آرایش را محصولاتی از غرور محض میداند. سنکا کوچک، فیلسوف رومی، مادر خود را به دلیل عدم استفاده از آنها تحسین میکرد. تا زمانی که مردم، به ویژه زنان، از آرایش استفاده میکردند، برخی از مردان از آن به عنوان بهانهای برای بیاعتمادی و تحقیر زنان بهره میبردند. با این حال، صنعت آرایشی و بهداشتی امروزه بزرگتر از همیشه است. هزاران، شاید حتی میلیونها نفر، آموزشهای آرایشی را در رسانههای اجتماعی به اشتراک میگذارند. آرایش مردانه نیز در حال تجدیدنظر است. مفاهیم جنسیتی ما در حال تغییر است و در نتیجه، دنیای لوازم آرایشی برای افراد در سراسر طیف جنسیتی قابل دسترس میباشد.
بنابراین، نظرات دیگران و افرادی که از آرایش بیزارند، اهمیتی ندارد؛ لوازم آرایشی همچنان بخشی از زندگی باقی خواهد ماند. ما باید تاریخچه آرایش را در طول زمان با نگاهی به برخی از جالبترین، خطرناکترین، زیباترین و تاثیرگذارترین آرایشهایی که تا به حال بر چهره انسانها استفاده شده است، درک کنیم.
اگر نقاشیهای مصر باستان را دیدهاید، احتمالاً به خط چشم مشکی پررنگ آنها توجه کردهاید. هم مردان و هم زنان در مصر باستان از لوازم آرایش چشمگیری استفاده میکردند که از سراسر آفریقای شمالی تهیه میشد. مصریان معتقد بودند که پاکیزگی و زیبایی برای خدایان خوشایند است، به همین دلیل از روغنهای معطر استفاده میکردند، روزانه در رودخانه یا خانههای خود غسل میکردند و از رنگهای مختلف برای رنگ کردن پوست، بدن و موهای خود بهره میبردند.
سایه چشم سبز از مالاشیت، خط چشم سرمه، رژ لب و حنا همگی از لوازم آرایشی رایج در مصر باستان بودند. آرایش نه تنها چشمها را بزرگتر نشان میداد، بلکه از چشمها در برابر نور شدید خورشید نیز محافظت میکرد.
مصریان از رنگ لب نیز استفاده میکردند. مردان و زنان به طور یکسان لبهای خود را با سایههای قرمز، نارنجی و آبی-مشکی برجسته میکردند. رنگ لب به عنوان نمادی از وضعیت در میان مصریان عمل میکرد و زنان ثروتمند اغلب با گلدانهای متعدد رنگ لب دفن میشدند. رنگ گونهها تیره و پررنگ بوده است. ناخنها نیز با حنا رنگ میشدند و از عطر نیز استفاده میکردند.
البته، مصریان تنها افرادی نبودند که هزاران سال پیش از لوازم آرایش استفاده میکردند. مردم بربر از روغن آرگان مراکشی برای حفظ سلامت مو، پوست و ناخنهای خود استفاده میکردند. فراتر از مو، آرایش صورت و ناخن، هنر تزئینی بدن در میان فرهنگهای غرب آفریقا، بهویژه در نیجریه و ساحل عاج کنونی رایج بوده است. نقشهای هندسی که با خاک رس بر روی بدن نقاشی میشد، موقعیت اجتماعی افراد را نشان میداد. حتی آیینهای مراقبت از پوست نیز از آفریقا سرچشمه گرفته است. ماسکهای صورت از زیمبابوه و اتیوپی منشا گرفته و صابون سیاه مرطوبکننده و محافظ در برابر اشعه ماوراء بنفش از آفریقای مرکزی آغاز شده است.
در حالی که معمولاً گفته میشود که لوازم آرایشی در شمال آفریقا شروع شدهاند، مردم سراسر آسیا نیز در دوران باستان به مراقبت از پوست و زیبایی علاقهمند بودند. در واقع، شیشههای مومیایی آبرسان در مقبرههای چینی پیدا شده که قدمت آنها به 3000 سال قبل از میلاد بازمیگردد. در حالی که گونهها و لبهای تیره هم یکی از انتخابهای آرایشی مورد علاقه زنان چینی بود، توجه ویژهای نیز به ابروها داشتند. زنان ابروهای خود را با دوده یا مواد معدنی رنگ میکردند و شکلهای مختلف ابرو به مرور زمان مد میشد.
در هند و پاکستان، حنا هزاران سال است که رنگ محبوب برای پوست و مو بوده است. چندین اختراع لوازم آرایشی از شمال آفریقا، مانند سرمه چشم و حنا، همچنان محبوبیت خود را در فرهنگهای آسیای غربی حفظ کردهاند. شاید معروفترین آنها این باشد که عروسها هنوز از حنا در حنابندان استفاده میکنند که یک سنت قدیمی هندی است.
در سراسر آسیا، مراقبت از پوست نقش مهمی در روتین زیبایی داشته است. در حقیقت، این کشور در حال حاضر به عنوان سومین صادرکننده بزرگ لوازم آرایشی در جهان شناخته میشود. در طول تاریخ، زنان آسیایی محصولات زیبایی و آیینهای بسیار محبوبی مانند غلتک یشمی، ماسکهای ورقهای و ماساژ صورت خلق کردهاند.
یونانیان باستان خیلی دیرتر در تاریخ شروع به آزمایش لوازم آرایشی کردند، حدود 700 سال قبل از میلاد، و به احتمال زیاد بیشتر زنان در یونان باستان آرایش نمیکردند. با این حال، مردان همواره نظرات منفی زیادی در مورد این موضوع داشتند. این نگرش تا روم باستان نیز ادامه داشته است. در هر دو فرهنگ، زنان برای آرایشی که تا حد امکان طبیعی به نظر برسد تلاش میکردند؛ مدلهای موی پیچیده با محصولات مومی تقویت میشد، از عسل برای پاک کردن لکها استفاده میکردند، از کرمهای سرب برای روشنتر کردن پوست بهره میبردند و آرایش چشم و رژگونه مورد علاقه زنان بوده است. با این حال، هیچ سابقهای از رنگآمیزی لبهای زنان رومی وجود ندارد.