شپش سر و علل ایجاد آن

شپش سر یک حشره انگلی است که بر روی سر، ابرو و مژه افراد یافت می‌شود. این حشره چندین بار در روز از خون انسان تغذیه کرده و در نزدیکی پوست سر زندگی می‌کند.

افرادی که در معرض ابتلا به شپش سر هستند

شپش سر با خزیدن حرکت می‌کند و نمی‌تواند پرش یا پرواز کند. این حشره از طریق تماس مستقیم با موهای فرد آلوده منتقل می‌شود. هر فردی که با فرد آلوده تماس داشته باشد، بیشترین خطر ابتلا را دارد. انتقال شپش از طریق تماس با لباس (مانند کلاه، روسری، کت) یا سایر وسایل شخصی (مانند شانه، برس یا حوله) که توسط فرد آلوده استفاده شده است، به ندرت رخ می‌دهد. بهداشت شخصی یا نظافت در خانه یا مدرسه هیچ تأثیری بر ابتلا به شپش سر ندارد.

مشاهده و خرید محصولات مراقبت از مو

ظاهر شپش سر

شپش سر سه مرحله دارد: تخم (نیت)، لارو و شپش بالغ.

تخم / نیت: نیت‌ها تخم‌های شپش هستند که توسط شپش ماده بالغ در پایه ساقه مو نزدیک به پوست سر قرار داده می‌شوند. نیت‌ها به ساقه مو محکم چسبیده‌اند و بیضی شکل و بسیار کوچک هستند. تشخیص این تخم‌ها که اغلب به رنگ زرد یا سفید به نظر می‌رسند، به خصوص در موهای تیره‌تر دشوار است. تخم شپش معمولاً ۸ تا ۹ روز طول می‌کشد تا بیرون بیاید.
لارو: لاروها، شپش‌های نابالغی هستند که از تخم بیرون می‌آیند و شبیه به شپش بالغ هستند، اما اندازه کوچک‌تری دارند. این لاروها باید برای زنده ماندن از خون تغذیه کنند و پس از ۹ تا ۱۲ روز بالغ می‌شوند.
شپش بالغ: شپش بالغ کاملاً رشد یافته و اندازه‌ای تقریباً به اندازه دانه کنجد دارد. این شپش‌ها برای زنده ماندن باید از خون تغذیه کنند و حدود ۳۰ روز روی سر انسان زنده می‌مانند. شپش‌های ماده بالغ معمولاً بزرگ‌تر از نرها هستند و می‌توانند روزانه حدود ۶ تخم بگذارند.

محل یافت شدن شپش سر

شپش سر عمدتاً در پوست سر، به ویژه در اطراف و پشت گوش‌ها و نزدیک خط گردن در پشت سر یافت می‌شود. این حشرات با پنجه‌های قلاب‌دار خود محکم به مو می‌چسبند و حتی پس از بیرون آمدن لاروها، پوسته‌های خالی نیز ممکن است به سختی از بین بروند.

علائم و نشانه‌های آلودگی به شپش سر

احساس خارش یا قلقلک در موها.
خارش ناشی از واکنش آلرژیک به نیش شپش سر.
تحریک‌پذیری و مشکل در خواب؛ شپش سر در تاریکی بیشتر فعال است.
زخم‌های روی سر ناشی از خارش که ممکن است با باکتری‌های موجود در پوست سر عفونی شوند.

مشاهده و خرید محصولات بهداشت مو

انتقال شپش سر در کودکان

تماس سر به سر با فرد آلوده رایج‌ترین راه انتقال شپش سر است. این تماس‌ها می‌تواند در محیط‌هایی مانند مدرسه، خانه یا در طول فعالیت‌های ورزشی، زمین بازی، مهمانی و اردو رخ دهد. اگرچه به ندرت، اما ممکن است شپش سر از طریق استفاده مشترک از لباس‌ها یا وسایل شخصی مانند کلاه، شانه، برس و حوله نیز منتقل شود.

تشخیص آلودگی به شپش سر

تشخیص آلودگی به شپش سر با یافتن یک لارو زنده یا شپش بالغ بر روی پوست یا موی سر انجام می‌شود. استفاده از لنز ذره‌بین و شانه دندانه‌ریز ممکن است برای یافتن شپش زنده مفید باشد. در صورت مشاهده شپش‌های چسبیده به موها، نشان‌دهنده آلودگی است و باید تحت درمان قرار گیرد. پوسته‌های تخم که بیش از یک چهارم اینچ از پایه ساقه مو فاصله دارند، معمولاً مرده یا از تخم خارج شده‌اند. شوره سر، قطرات اسپری مو و ذرات کثیفی ممکن است با نیت‌های شپش اشتباه گرفته شوند.