علت ترک خوردن لبها و راههای درمان آن
لبهای ترک خورده اصطلاحی است که معمولاً برای توصیف لبهای خشک به کار میرود. ترک خوردن لبها میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- آب و هوا
- لیس زدن بیش از حد لبها
- داروهای خاص
لبهای ترک خورده یک عارضه شایع است که برای بسیاری از افراد رخ میدهد. اما برخی افراد ممکن است به شکل شدیدتری دچار این مشکل شوند. این مسئله میتواند ناشی از عفونت باشد که با ترک خوردگی پوست در گوشههای لب مشخص میشود. خشکی لبها را معمولاً میتوان با روشهای درمانی ساده و پیشگیرانه بهبود بخشید. اگر لبهای شما به شدت خشک و ترک خورده است، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید و در صورت نیاز، داروی مناسب را دریافت و استفاده کنید تا مشکل برطرف شود. در ادامه به بررسی علت ترک خوردن لبها و راههای درمان آن میپردازیم.
علائم ترک خوردگی لب
ممکن است یکی از علائم زیر را روی لب یا اطراف آن تجربه کنید:
- خشکی
- پوسته پوسته شدن
- ترک خوردگی
- زخمها
- ورم
- ترکها
- خونریزی
علتهای ترک خوردن لبها
لبها برخلاف سایر قسمتهای پوست دارای غدد چربی نیستند، بنابراین بیشتر مستعد خشک شدن و ترک خوردن هستند. کمبود رطوبت میتواند مشکل را تشدید کند، چه ناشی از آب و هوا باشد و چه به دلیل مراقبت نکردن از خود. رطوبت کم در هوا در ماههای زمستان باعث ترک خوردن لبها میشود. قرار گرفتن زیاد در معرض آفتاب در تابستان نیز میتواند وضعیت را بدتر کند. یکی دیگر از دلایل رایج ترک لبها، لیس زدن مداوم است. بزاق دهان میتواند رطوبت لبها را بیشتر کاهش داده و باعث خشکی بیشتر شود.
عوامل خطر برای ترک لب
هر کسی ممکن است دچار ترک خوردن لب شود، بهویژه اگر پوست خشکی داشته باشد. مصرف برخی داروها نیز میتواند خطر ترک خوردگی لب را افزایش دهد. داروها و مکملهایی که میتوانند باعث ترک خوردن لب شوند عبارتند از:
- ویتامین A
- رتینوئیدها (Retin-A، Differin)
- لیتیوم (معمولاً برای درمان اختلال دوقطبی استفاده میشود)
- داروهای شیمیدرمانی
افرادی که دچار کمآبی یا سوءتغذیه هستند نیز بیشتر از دیگران دچار ترک خوردن لبها میشوند. اگر هر یک از این موارد با لبهای ترک خورده همراه باشد، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید. کمآبی و سوءتغذیه هر دو شرایط جدی هستند که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند و نباید نادیده گرفته شوند.
چه زمانی باید به دنبال درمان پزشکی بود؟
اگر خشکی شدید و ترک خوردگی با خوددرمانی بهبود نیافت، باید به متخصص پوست مراجعه کنید. شیلیت معمولاً مقصر ترک خوردگی شدید لبها است. این وضعیتی است که با ترک خوردگی پوست در گوشههای دهان و چندین ترک روی لب مشخص میشود. اگر این عارضه را دارید، لبهای شما ممکن است:
- به رنگ صورتی تیره یا قرمز درآیند
- بافت تودهای داشته باشند
- ایجاد زخم کنند
- دارای پلاکهای سفید روی سطح باشند
شیلیت معمولاً به عفونتها و بیماریهای التهابی مانند بیماری کرون مرتبط است. آسیبهای دندانی و تولید بیش از حد بزاق نیز ممکن است یک مورد معمولی از ترک خوردگی لبها را به شیلیت تبدیل کند. باکتریها میتوانند از طریق شکافها وارد شوند و باعث عفونت شوند. بزرگسالان و کودکانی که بریسهای ارتودنسی دارند، از دندان مصنوعی استفاده میکنند یا از پستانک استفاده میکنند، همگی مستعد ابتلا به شیلیت هستند. یک متخصص پوست میتواند تشخیص دهد که آیا لبهای خشک شما به سادگی ترک خوردهاند یا به التهاب چرکی مبتلا هستید.
کمآبی و سوءتغذیه خشکی لبها میتواند به دلیل کمآبی یا سوءتغذیه نیز ایجاد شود. کمآبی باعث علائمی از جمله:
- سبکی سر
- یبوست
- کاهش تولید ادرار
- دهان خشک
- سردرد
در موارد شدید، کسی که از کمآبی رنج میبرد ممکن است فشار خون پایین، تب، تنفس سریع یا ضربان قلب سریع را نیز تجربه کند. سوءتغذیه با بسیاری از علائم مشابه کمآبی مشخص میشود. علائم بیشتر میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ضعف عضلانی
- دندانهای پوسیده
- شکم پف کرده
- شکنندگی استخوان
سوءتغذیه میتواند ناشی از کمبود ویتامین باشد، بنابراین افرادی که رژیمهای غذایی دارند (به عنوان مثال، گیاهخواران) باید مطمئن شوند که ویتامینهای مورد نیاز خود را به اندازه کافی دریافت میکنند. افرادی که اعتیاد به الکل دارند نیز به دلیل کمبود ویتامین بیشتر مستعد سوءتغذیه هستند، زیرا مصرف بیش از حد الکل میتواند در جذب ویتامین بدن اختلال ایجاد کند. افراد مسن نیز در معرض خطر بیشتری برای سوءتغذیه هستند، زیرا کاهش اشتها در این سن شایع است. اگر مشکوک هستید که دچار کمآبی یا سوءتغذیه هستید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
نحوه درمان و پیشگیری از ترک خوردگی لب
لبهای ترک خورده معمولاً در خانه قابل درمان هستند. اولین قدم این است که مطمئن شوید لبهای شما رطوبت کافی دارند. از جمله:
- استفاده از بالم لب در طول روز
- نوشیدن آب بیشتر
- استفاده از رطوبتساز در خانه
قرار گرفتن در معرض آفتاب نیز میتواند باعث ترک خوردن لبها شود، به خصوص با افزایش سن. بالم لبی که دارای حداقل SPF 15 باشد را قبل از رفتن به خارج از خانه استفاده کنید. این محصول به مرطوب شدن لبها کمک میکند و ضدآفتاب موجود در آن از خشکی پوست جلوگیری میکند.