هر آنچه باید در مورد ADHD بدانید
اختلال بیشفعالی کمبود توجه (ADHD) یک وضعیت سلامت روانی است که میتواند منجر به بیشفعالی و رفتارهای نامناسب شود. افراد مبتلا به ADHD ممکن است در تمرکز بر روی یک کار واحد یا نشستن برای مدت طولانی مشکل داشته باشند. بسیاری از مردم تغییرات در سطح انرژی را تجربه میکنند، اما برای یک فرد مبتلا به ADHD، این تغییرات بیشتر و شدیدتر رخ میدهد. این اختلال میتواند تأثیر زیادی بر تحصیل، کار و زندگی روزمره آنها داشته باشد. این اختلال هم در بزرگسالان و هم در کودکان وجود دارد و توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) تشخیص داده میشود. در ادامه به بررسی هر آنچه که باید در مورد ADHD بدانید میپردازیم.
علائم ADHD
بسیاری از رفتارها با ADHD مرتبط هستند. برخی از این موارد رایجتر هستند، مانند:
- مشکل در تمرکز یا انجام کارها
- فراموشی در انجام وظایف
- مشکل در نشستن
- قطع کردن صحبت دیگران
- علائم و نشانههای ADHD
علائم و نشانهها میتوانند مربوط به جنبههای مختلف ADHD مانند بیشفعالی، تکانشگری یا مشکل در تمرکز باشند. افرادی که بیشفعالی و تکانشگری را تجربه میکنند ممکن است:
- مشکل در نشستن داشته باشند
- مشکل در انجام کارهای بیصدا داشته باشند
- بیش از حد صحبت کنند
- سختی در انتظار برای نوبت
- قطع کردن صحبت دیگران
افرادی که مشکل در تمرکز دارند ممکن است:
- اشتباههای مکرر یا از دست دادن جزئیات در هنگام مطالعه یا کار داشته باشند
- مشکل در حفظ تمرکز هنگام گوش دادن، خواندن یا مکالمه
- مشکل در سازماندهی کارهای روزانه
- به راحتی با چیزهای کوچک حواسشان پرت شود
اگر شما یا فرزندتان ADHD دارید، ممکن است برخی یا همه این علائم را داشته باشید. علائمی که دارید به نوع ADHD شما یا فرزندتان بستگی دارد. افراد مبتلا به نوع ADHD بیشفعال ممکن است رفتارهای زیر را نشان دهند:
- بیقراری
- قطع کردن صحبت دیگران
- مشکل در انتظار برای نوبت
علل ADHD
علیرغم شایع بودن ADHD، پزشکان و محققان هنوز به طور دقیق نمیدانند چه چیزی باعث این اختلال میشود. اعتقاد بر این است که منشا عصبی دارد و ژنتیک نیز نقش مهمی در آن ایفا میکند. پژوهشها نشان میدهند که کمبود دوپامین یکی از عوامل ADHD است. دوپامین مادهای شیمیایی در مغز است که به انتقال سیگنالها کمک میکند و در تحریک واکنشها و حرکتهای عاطفی نقش دارد. پژوهشهای دیگر نشاندهنده تفاوتهای ساختاری در مغز هستند. یافتهها نشان میدهند که افراد مبتلا به ADHD حجم ماده خاکستری کمتری دارند که در موارد زیر نقش دارد:
- سخن، گفتار
- خودکنترلی
- تصمیمگیری
- کنترل عضلات
تشخیص و آزمایش ADHD
هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند به طور قطعی تشخیص دهد که آیا شما یا فرزندتان ADHD دارید یا نه. برای تشخیص، پزشک علائمی که شما یا فرزندتان در شش ماه گذشته داشتهاید را ارزیابی میکند. اطلاعات از معلمان یا اعضای خانواده جمعآوری میشود و از چکلیستها و مقیاسهای رتبهبندی برای بررسی علائم استفاده میشود. همچنین معاینه فیزیکی برای بررسی دیگر مشکلات سلامتی انجام میشود. اگر مشکوک هستید که شما یا فرزندتان ADHD دارید، با پزشک در مورد ارزیابی صحبت کنید. همچنین میتوانید با مشاور مدرسه فرزندتان مشورت کنید.
درمان ADHD
درمان ADHD معمولاً شامل درمانهای رفتاری، دارو یا هر دو میشود. انواع درمانهای رفتاری شامل رواندرمانی یا گفتاردرمانی هستند. با گفتاردرمانی، شما یا فرزندتان در مورد تأثیر ADHD بر زندگی خود و راههای کمک به مدیریت آن صحبت میکنید. درمان رفتاردرمانی نیز به شما کمک میکند تا نحوه نظارت و مدیریت رفتار خود را بیاموزید. داروها نیز میتوانند در کنترل بهتر اعمال و واکنشها بسیار مفید باشند.
داروی ADHD
دو نوع اصلی از داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD محرک و غیرمحرک هستند. محرکهای سیستم عصبی مرکزی (CNS) رایجترین داروهای ADHD هستند که با افزایش مقدار مواد شیمیایی مغز دوپامین و نوراپینفرین عمل میکنند. نمونههایی از این داروها شامل متیل فنیدات (ریتالین) و محرکهای مبتنی بر آمفتامین (آدرال) هستند. اگر محرکها به خوبی عمل نکنند یا عوارض جانبی ایجاد کنند، پزشک ممکن است داروی غیرمحرک را پیشنهاد دهد. داروهای غیرمحرک با بالا بردن سطح نوراپینفرین در مغز عمل میکنند. این داروها شامل اتوموکستین (Strattera) و برخی داروهای ضدافسردگی مانند بوپروپیون (ولبوترین) هستند.