چگونه از زخم مراقبت کنیم؟
در صورت بریدگیها و آسیبها، خونریزی معمولاً سریع متوقف میشود، اما میتوان با اعمال فشار مداوم و آرام با استفاده از یک گاز یا پارچه استریل، به کنترل خونریزی کمک کرد. در صورتی که پانسمان خیس شود، باید لایه دیگری از گاز را روی زخم قرار دهید، زیرا استفاده مجدد از پانسمان قدیمی ممکن است باعث خونریزی مجدد شود. در ادامه به چگونگی مراقبت از زخم پرداخته شده است، لذا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
تمیز کردن زخم
اولین قدم برای مراقبت از زخم، تمیز کردن آن با آب است. سپس با استفاده از موچین استریل شده با الکل، سنگریزه، خرده شیشه یا هر جسم خارجی دیگری را که در زخم فرو رفته، بردارید. به آرامی اطراف زخم را با صابون و لیف حمام بشویید و از استفاده از صابونهای تحریک کننده، الکل یا پراکسید هیدروژن بر روی زخم پرهیز کنید.
پماد آنتیبیوتیک
پمادهای آنتیبیوتیک نه تنها زخمها را مرطوب نگه میدارند، بلکه میتوانند خطر عفونت را نیز کاهش دهند. برای استفاده از آنتیبیوتیک، قرار دادن یک لایه نازک روی زخم کافی است، زیرا برخی ترکیبات آنتیبیوتیک ممکن است در بعضی افراد باعث بروز جوش شود. در صورت بروز جوش، مصرف این پمادها را متوقف کنید.
بانداژ زخم
اگر زخم توسط لباس ساییده میشود، باید آن را با بانداژ پوشانید. زخم یا خراش باز و بدون پانسمان در معرض خطر باز شدن دوباره یا عفونت قرار دارد. در صورت شک در استفاده از بانداژ، میتوانید از چسب زخم استفاده کنید و آن را روزانه تعویض کنید تا از نفوذ باکتریها جلوگیری شود.
حساسیت به چسب زخم
احساس خارش، تاولزدگی یا سوختگی در زیر بانداژ ممکن است به دلیل حساسیت به چسب مورد استفاده در برخی از آنها باشد. در این صورت، استفاده از گاز استریل و نوار کاغذی یا یک پانسمان بدون چسب برای پوستهای حساس، گزینه مناسبتری است.
التیام زخم
تقریباً بلافاصله بعد از بریدگی یا خراش، بدن انسان شروع به التیام زخم میکند. در این زمان، گلبولهای سفید به باکتریهای عامل عفونت حمله میکنند. پلاکتها، گلبولهای قرمز و فیبرین، لختهای ژلهای بر روی زخم ایجاد میکنند و در نتیجه، به زودی یک پوست محافظ روی زخم شکل میگیرد. در صورت احساس خارش در محل زخم، باید با آن به آرامی رفتار کنید تا این پوست از روی زخم جدا نشود.
سوختگیهای سطحی
بسیاری از ما حداقل یک یا دو بار در زندگی خود دچار سوختگی سطحی شدهایم. برای درمان این نوع سوختگیها، باید آن را سریعاً با یک پارچه سرد یا آب خنک شستشو داد تا گرمای پوست کاهش یابد و سوختگی متوقف شود. سپس محل سوختگی را با آب و صابون تمیز کرده و به آرامی پانسمان کنید. تاولهای ایجاد شده نباید دستکاری شوند، زیرا تا زمان بهبودی سوختگی از پوست محافظت میکنند.
مراقبت از زخمهای جراحی
مراقبت از زخم جراحی نیز مانند مراقبت از بریدگیها و خراشها است؛ باید چند روزی با استفاده از بانداژ از آن محافظت و روزانه پانسمان را تعویض کنید. رعایت دستورالعملهای پزشک برای مراقبت از بخیه ضروری است. همچنین، باید زخم را خشک نگه دارید و هرگونه افزایش خونریزی یا قرمزی را به پزشک گزارش دهید.
علائم عفونت
در صورت مشاهده هرگونه قرمزی پوست، تورم، ترشح مایع سبز یا زرد رنگ، افزایش گرما یا حساسیت در اطراف زخم، احتمال ایجاد عفونت وجود دارد. دیگر علائم عفونت شامل تورم غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران و همچنین درد بدن، تب و لرز میباشد. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت درست از زخمها
هر بار که پوست زخمی میشود، در سوانح و یا بعد از جراحی، بدن شروع به ترمیم آن میکند. با بهبود زخم، ممکن است در محل آن اسکار ایجاد شود که بخشی از واکنش طبیعی بدن در طی دوران ترمیم است. چگونگی ظاهر شدن اسکار بستگی به نحوه ترمیم دارد. اگرچه برخی زخمها مانند زخمهای ناشی از اعمال جراحی یا زخمهای روی مفاصل مانند زانو اجتنابناپذیر هستند، اما برشهای سطحی و خراشهای روی پوست با مراقبت صحیح میتوانند بهتر بهبود یابند و ظاهر آنها کمتر جلب توجه کند.
توصیه متخصصهای پوست برای کاهش شدت اسکار ناشی از زخم عبارت است از:
- زخم، برش و خراشیدگی روی پوست را همیشه تمیز نگه دارید. این ناحیه را به آرامی با آب و صابون بشویید تا آلودگیها و بقایای پوستی از بین بروند.
- برای کمک به التیام زخم، وازلین بزنید تا زخم مرطوب نگه داشته شود. وازلین از خشک شدن محل زخم و دلمه بستن سطح آن جلوگیری میکند؛ این نوع زخمها دیرتر بهبود مییابند. این کار همچنین از بزرگ شدن، عمیقتر شدن و خارش زخم جلوگیری میکند. اگر هر روز محل زخم شسته شود، نیازی به استفاده از پمادهای آنتیباکتریال نیست.
- بعد از تمیز کردن زخم و استفاده از وازلین یا محصولات مشابه دیگر، زخم را با یک باند چسبدار بپوشانید. برای زخمهای بزرگ، خراشیدگیها و سوختگیها، استفاده از ورقهای پانسمان هیدروژل یا ژل سیلیکون مناسب است.
- باند زخم را هر روز تعویض کنید تا زخم در دوره بهبودی تمیز بماند. اگر پوست شما به چسب حساسیت دارد، از گاز استریل بدون چسب با استفاده از نوار چسب کاغذی استفاده کنید. برای تعویض پانسمان هیدروژل یا ژل سیلیکون به راهنمای روی بستهبندی مراجعه کنید.
- اگر زخم شما نیاز به بخیه دارد، از پزشک خود در مورد نحوه مراقبت از زخم و زمان برداشتن بخیهها راهنمایی بگیرید. با رعایت این نکات، اسکار شکلگرفته در محل زخم به حداقل میرسد.
- بعد از التیام زخم، ضدآفتاب روی آن بزنید. مراقبت از زخم در برابر تابش خورشید میتواند تغییر رنگ قرمز یا قهوهای روی زخم را کاهش دهد و باعث شود اسکار زخم زودتر محو شود. از ضدآفتاب با طیف گسترده و SPF بالای 30 استفاده کنید و در طول روز چندین بار از آن استفاده کنید.
این نکات به شما کمک میکند تا از زخمهای خود به خوبی مراقبت کنید و بهبودی سریعتر و با کیفیتتری را تجربه کنید.